Giọng mũi là gì? Hiểu đúng để biến điểm yếu thành nét riêng

Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao một số người lại có "giọng mũi"? Hay chính bạn cũng đang gặp phải tình trạng này và muốn tìm cách cải thiện? Vậy giọng mũi là gì? có cải thiện được không? Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về loại giọng này để tìm ra cách khắc phục hiệu quả và biến nó thành một nét độc đáo của riêng mình.

Giọng mũi là gì? Tại sao lại có giọng mũi?

Giọng mũi (Nasal voice) là tình trạng âm thanh khi nói hoặc hát bị thoát ra ngoài chủ yếu qua đường mũi thay vì đường miệng. Và điều này thường xảy ra khi:

• Vòm mềm không đóng kín hoàn toàn: Vòm mềm là một phần cơ ở phía sau vòm miệng. Khi chúng ta phát âm các âm không phải là âm mũi (như M, N, NG), vòm mềm sẽ nâng lên để đóng đường thông lên mũi, hướng luồng hơi ra miệng. Nếu vòm mềm không đóng kín, một phần hơi sẽ thoát lên mũi, tạo ra âm thanh "mũi".

• Tắc nghẽn đường mũi: Ngược lại, khi phát âm các âm mũi (M, N, NG), nếu đường mũi bị tắc nghẽn (do cảm lạnh, viêm xoang, polyp...), âm thanh sẽ không thoát ra đúng cách, tạo ra giọng "nghẹt mũi" nghe như bị bóp nghẹt.

• Do thói quen phát âm: Một số người hình thành thói quen nói giọng mũi mà không có vấn đề gì về cấu trúc cơ thể.

Nguyên nhân phổ biến gây ra giọng mũi

Giọng mũi phát sinh thường do một số nguyên nhân, việc nắm bắt chính xác sẽ giúp bạn cải thiện rõ rệt tình trạng này. Và dưới đây là những lý do thường gặp nhất:

*Do sinh lý hoặc bệnh lý:

• Viêm mũi dị ứng, viêm xoang, cảm lạnh: Gây sưng nề niêm mạc, tắc nghẽn đường thở qua mũi.

• Polyp mũi, vách ngăn mũi bị lệch: Cản trở luồng không khí.

• Amidan hoặc VA (Vòm Họng) quá phát: Đặc biệt ở trẻ em, có thể ảnh hưởng đến việc đóng mở của vòm mềm.

• Hở hàm ếch (dù đã phẫu thuật): Có thể vẫn ảnh hưởng đến chức năng vòm mềm.

• Yếu cơ vòm mềm: Do một số tình trạng thần kinh hoặc sau phẫu thuật.

*Do thói quen của mọi người:

• Nói quá nhanh, không mở khẩu hình rõ ràng.

• Lười vận động cơ hàm, lưỡi, môi.

• Bắt chước giọng nói của người khác.

• Căng thẳng, lo lắng cũng có thể khiến các cơ vùng họng căng cứng, ảnh hưởng đến phát âm.

Cách nhận biết giọng mũi siêu đơn giản

Để phân biệt được giọng của bạn có phải là giọng từ mũi hay không, hãy áp dụng ngay một vài phương pháp nhận biết như sau:

• Cách 1 - Tự lắng nghe: Ghi âm lại giọng nói của mình và nghe lại. Bạn có thấy âm thanh bị "ù ù", "nghèn nghẹt" ở mũi không? Nếu có thì đó chính là giọng từ mũi.

• Cách 2 - Thử “bài test kẹp mũi: Bạn thực hiện thử như sau: Nói một câu không chứa các âm mũi (ví dụ: "Bé An đi học"). Sau đó, vừa nói câu đó vừa dùng hai ngón tay kẹp nhẹ mũi lại. Nếu âm thanh thay đổi đáng kể (nghe bí hơn, khác hẳn), có khả năng bạn đang nói giọng mũi. Nếu âm thanh gần như không đổi, bạn đang phát âm tốt qua đường miệng.

• Cách 3 - Hỏi ý kiến của người khác: Đôi khi người ngoài sẽ nhận ra rõ hơn chính bạn. Vì vậy, bạn có thể hỏi những người xung quanh và xin nhận xét về giọng nói của mình.

Hướng dẫn cách cải thiện giọng mũi hiệu quả

Nếu bạn đang muốn cải thiện giọng của mình thì hãy áp dụng ngay những phương pháp sau đây:

*Tìm ra nguyên nhân gây nên giọng mũi:

• Nếu nghi ngờ do bệnh lý (viêm xoang, polyp...), hãy đi khám Tai Mũi Họng để được chẩn đoán và điều trị dứt điểm. Đây là bước quan trọng nhất!

*Luyện tập lại phát âm

• Tập mở khẩu hình: Nói to, rõ ràng, tròn vành rõ chữ. Luyện các nguyên âm A, O, U, E, I sao cho miệng mở đủ rộng:

• Tập ngáp thường xuyên: Khi ngáp, vòm mềm sẽ tự động nâng lên. Cảm nhận sự chuyển động này.
• Phát âm "Ahhhhh" kéo dài, tưởng tượng âm thanh đi thẳng từ cổ họng ra miệng, không lên mũi.
• Phát âm xen kẽ các âm không mũi và âm mũi: Ví dụ "Ba-Ma", "La-Na", "Ca-Nga". Cảm nhận sự khác biệt khi vòm mềm đóng (Ba, La, Ca) và mở (Ma, Na, Nga).

*Tập hơi thở bụng:

• Hơi thở sâu từ cơ hoành giúp giọng nói có lực và ổn định hơn, giảm việc đẩy hơi lên mũi không cần thiết.

*Thư giãn cơ mặt, cổ, vai:

• Căng thẳng làm các cơ này co cứng, ảnh hưởng đến chất lượng giọng.

*Lắng nghe và điều chỉnh:

• Thường xuyên ghi âm và nghe lại để tự đánh giá tiến bộ.

*Nhờ đến sự hỗ trợ của chuyên gia:

• Chuyên gia trị liệu ngôn ngữ: Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tự cải thiện, họ có các bài tập chuyên biệt.

• Giáo viên thanh nhạc: Nếu bạn muốn cải thiện giọng hát, họ sẽ giúp bạn kiểm soát tốt hơn về cộng hưởng và kỹ thuật.

Nói giọng mũi có thực sự “xấu” không?

Câu trả lời là: Không hẳn! Bởi giọng mũi tuy phát ra thường gây cảm giác khó nghe, thiếu rõ ràng, giọng yếu, đôi khi bị cho là "nhõng nhẽo" hoặc thiếu tự tin. Trong ca hát, nó có thể làm âm thanh không vang, mỏng và khó lên cao. Nhưng kiểu giọng này vẫn có những lợi thế riêng là sẽ khiến bạn trở nên đặc biệt hơn nhờ chất giọng mang màu sắc riêng mà không bị trùng lặp với những người xung quanh. 

Giọng mũi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Bạn hoàn toàn có thể khắc phục tình trạng bản thân sử dụng giọng này khi giao tiếp. Hy vọng, bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loại giọng này cũng như nắm rõ cách cải thiện.