Cổng AV là gì? Khám phá chi tiết ý nghĩa các cổng AV hiện hành

Bạn chắc hẳn đã từng nghe hoặc bắt gặp thuật ngữ "cổng AV" khi tìm hiểu về các thiết bị điện tử. Tại Việt Nam, nó còn được biết đến với những cái tên thân thuộc hơn như "jack bông sen" hay "jack RCA". Vậy chính xác thì cổng AV là gì, có những loại nào và tại sao nó lại từng phổ biến đến vậy? Hãy cùng khám phá ở nội dung sau.

Cổng AV là gì? Định nghĩa và cấu tạo cơ bản

"AV" là viết tắt của cụm từ Audio Video (âm thanh hình ảnh). Đúng như tên gọi, cổng AV là một chuẩn kết nối được sử dụng để truyền tải tín hiệu âm thanh và hình ảnh giữa các thiết bị điện tử.

Nếu bạn từng sử dụng đầu đĩa CD, DVD hoặc nhìn vào mặt sau của những chiếc TV đời cũ, bạn sẽ dễ dàng nhận ra các cổng tròn với màu sắc đặc trưng – đó chính là cổng AV. 

Cổng AV

Cấu tạo phổ biến nhất của cổng AV bao gồm 3 đầu cắm riêng biệt, được mã hóa màu để dễ dàng nhận biết chức năng, cụ thể như sau:

• Màu vàng: Truyền tín hiệu hình ảnh (Video).

• Màu trắng: Truyền tín hiệu âm thanh kênh trái (Audio Left).

• Màu đỏ: Truyền tín hiệu âm thanh kênh phải (Audio Right).

Lịch sử và sự phổ biến của cổng AV

Cổng AV là một dạng kết nối có tuổi đời khá lâu. Vào những năm thập niên 90 và đầu những năm 2000, đặc biệt tại Việt Nam, cổng AV cực kỳ thông dụng. Nó gần như là phương thức kết nối duy nhất để truyền tải âm thanh, hình ảnh từ các thiết bị như đầu CD, DVD, máy chơi game lên TV.

Chất lượng hình ảnh mà cổng AV mang lại có độ phân giải tín hiệu tối đa đạt 576i (tương đương 720x576 pixel). So với các chuẩn hiện đại như: HDMI hay Optical, chất lượng này có phần kém hơn về độ sắc nét và chi tiết. Âm thanh truyền qua cổng AV là dạng analog, cũng không thể sánh bằng âm thanh kỹ thuật số đa kênh của các chuẩn mới.

Tuy nhiên, có hai lý do chính khiến cổng AV vẫn được nhiều nhà sản xuất tích hợp trên thiết bị của mình, kể cả những model mới:

• Độ bền vượt trội: Cổng AV và dây cáp đi kèm nổi tiếng với độ bền cao, có thể hoạt động ổn định trong nhiều năm, thậm chí lên đến 20 năm.

• Tính thông dụng và dễ sử dụng: Việc kết nối bằng cổng AV cực kỳ đơn giản. Bất kỳ ai cũng có thể cắm đúng dây nhờ vào hệ thống màu sắc được đánh dấu rõ ràng.

Các tên gọi khác của cổng AV

Ngoài tên gọi chính thức là cổng AV, dạng kết nối này còn có nhiều tên gọi khác nhau tùy theo ngữ cảnh và thói quen sử dụng như:

• Cổng Composite (Composite Video): Đây là tên gọi kỹ thuật phổ biến, chỉ cụ thể loại tín hiệu hình ảnh được truyền qua một dây duy nhất (thường là dây màu vàng).

• Jack Bông Sen: Tên gọi dân dã, quen thuộc tại Việt Nam, xuất phát từ hình dáng đầu cắm của dây AV.

• Jack RCA (hoặc Cổng RCA): RCA là tên của công ty Radio Corporation of America, đơn vị đã thiết kế ra loại đầu cắm này. Vì vậy, "RCA" thường được dùng để chỉ loại đầu cắm tròn đặc trưng của dây AV.

4. Các biến thể của cổng AV

Cùng với sự phát triển của công nghệ, cổng AV đã có những cải tiến và biến thể để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về chất lượng hình ảnh và âm thanh. Bao gồm:

*Cổng Component:

Đây là một bước tiến đáng kể so với cổng Composite. Thay vì gộp chung tín hiệu hình ảnh vào một dây, Component tách tín hiệu hình ảnh thành 3 thành phần riêng biệt, truyền qua 3 dây với màu sắc:

• Xanh lá cây: Truyền tín hiệu độ sáng.

• Xanh dương: Truyền tín hiệu hiệu số màu xanh (Blue difference).

• Đỏ: Truyền tín hiệu hiệu số màu đỏ (Red difference).

Nhờ việc tách riêng tín hiệu, Component cho chất lượng hình ảnh tốt hơn hẳn, độ chuẩn xác cao, khả năng tái tạo tín hiệu tốt và có thể hỗ trợ độ phân giải lên đến 1080p (Full HD). Trong đó, âm thanh vẫn được truyền qua 2 jack Trắng và Đỏ quen thuộc.

Cổng Component biến thể của cổng AV

*Cổng RCA (cho Âm thanh Analog thuần túy):

Trong nhiều trường hợp, khi nói đến "cổng RCA", người ta thường chỉ đến cặp cổng Trắng - Đỏ được sử dụng riêng cho việc truyền tải tín hiệu âm thanh analog. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy cặp cổng này trên rất nhiều thiết bị như loa nghe nhạc, loa Bluetooth (có cổng AUX dạng RCA), amply, đầu đĩa than, soundcard… 

Ưu điểm của cổng RCA là truyền tín hiệu âm thanh analog một cách chuẩn xác, ít bị biến dạng.

Cổng AV còn giá trị sử dụng không?

Mặc dù các chuẩn kết nối hiện đại như HDMI, DisplayPort, Optical đã chiếm ưu thế về chất lượng và tính năng, nhưng cổng AV (đặc biệt là Composite và Component) vẫn chưa hoàn toàn biến mất. Chúng vẫn xuất hiện trên một số TV, đầu đĩa, hoặc các thiết bị đời cũ để đảm bảo tính tương thích ngược.

Riêng với cổng RCA Trắng - Đỏ cho âm thanh analog, nó vẫn giữ một vị trí quan trọng, đặc biệt trong giới âm thanh audiophile và các hệ thống âm thanh gia đình truyền thống nhờ khả năng truyền tải tín hiệu analog trung thực.

Từ "jack bông sen" bình dân đến các biến thể Component chất lượng cao, cổng AV đã là một phần không thể thiếu trong lịch sử phát triển của ngành công nghiệp điện tử tiêu dùng. Hy vọng, bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ cổng AV là gì và có cái nhìn thú vị hơn về thiết bị điện tử quen thuộc này.